Rehabilitacja biodra u osób starszych – bezpieczeństwo i efekty
Biodro jako jeden z głównych stawów odpowiadających za poruszanie się, utrzymanie równowagi i codzienną sprawność, u osób starszych często ulega przeciążeniom, zwyrodnieniom lub urazom, wśród których dominuje złamanie szyjki kości udowej. Rehabilitacja biodra u seniorów to jednak nie tylko kwestia odzyskania sprawności, ale walka o zapobieganie trwałej niepełnosprawności czy nawet przedwczesnej śmierci. Jakie są najczęstsze przyczyny problemów z biodrem u seniorów oraz zasady bezpiecznej rehabilitacji w starszym wieku oraz na jakie efekty można w tym przypadku liczyć? Wyjaśniamy.
Dlaczego biodro u seniorów jest mocno narażone na uszkodzenia?
Z wiekiem staw biodrowy ulega osłabieniu i utracie elastyczności, chrząstka stawowa zużywa się, a masa mięśniowa zaczyna zanikać. Wraz z wiekiem u wielu osób postępuje także osteoporoza, która dodatkowo zwiększa ryzyko złamań, szczególnie, że upadki u seniorów często się zdarzają. Najczęstsze problemy z biodrami u osób starszych, w związku z którymi są one poddawane rehabilitacji, to złamanie szyjki kości udowej, w przypadku którego najczęściej wykonuje się operację wszczepienia endoprotezy, zwyrodnienie stawu biodrowego, stan po alloplastyce stawu biodrowego, stan zapalny stawu biodrowego, jak również osłabienie mięśni, które stabilizują miednicę i kończyny dolne.
Chcesz dowiedzieć się więcej?
Skontaktuj się z nami
Na czym polega bezpieczna rehabilitacja biodra u seniorów?
Rehabilitacja biodra ma na celu przywrócić pacjentowi możliwie największą sprawność. Tak jest również w przypadku rehabilitacji biodra u seniorów. Zatem aby był to efektywny i bezpieczny proces, muszą zostać spełnione określone warunki. W pierwszej kolejności pacjent musi zostać poddany ocenie funkcjonalnej przez fizjoterapeutę, w oparciu o którą przygotowuje on indywidualny plan terapeutyczny. Czynniki brane pod uwagę przy takiej ocenie to zakresu ruchu w stawie, siła mięśniowa kończyn dolnych i tułowia, równowaga i chodu, jak również poziom bólu i ograniczenia w wykonywaniu codziennych czynności. Plan terapii musi uwzględniać także wiek pacjenta, jego ogólny stan zdrowia i wydolność.
Podstawą bezpiecznego i efektywnego rehabilitowania starszej osoby jest w początkowej fazie unikanie ruchów, które mogłyby prowadzić do zwichnięcia w przypadku stanu po endoprotezie, przeciążać staw czy też powodować ból biodra rehabilitacja i niechęć pacjenta do ćwiczeń. Wśród zasad wymienić więc trzeba unikanie rotacji oraz przywodzenia nogi, pomoc przy siadaniu i wstawaniu oraz stabilizację miednicy i tułowia w trakcie wykonywania ćwiczeń, które muszą być także dostosowane do możliwości chorego. Należy stopniować trudność ćwiczeń, dokonywać właściwego doboru obciążeń i pamiętać o prawidłowej technice oraz regularności terapii. W przypadku starszych osób sprawdzą się najlepiej takie ćwiczenia, jak izometryczne napinanie mięśni pośladkowych i uda, unoszenie nogi w leżeniu do bezpiecznego zakresu, ćwiczenia w odciążeniu oraz marsz w miejscu czy trening równowagi.
Jakie efekty daje rehabilitacja biodra u osób starszych?
Regularna i profesjonalnie zaplanowana i prowadzona rehabilitacja dla seniorów może przynieść bardzo dobre efekty, nawet u najstarszych pacjentów – zarówno te fizyczne, jak i psychiczne i społeczne. Wśród korzyści fizycznych wymienić trzeba przede wszystkim poprawę zakresu ruchu i elastyczności stawu biodrowego, wzmocnienie mięśni kończyn dolnych, pośladków i tułowia, redukcję bólu i sztywności, jak również poprawę chodu, równowagi i koordynacji oraz zmniejszenie ryzyka kolejnych upadków. To wszystko zaś powoduje również w wielu przypadkach uniezależnienie od kul, balkonika lub wózka inwalidzkiego. Z kolei wśród korzyści o wymiarze psychicznym oraz społecznym najważniejsze to zwiększenie poczucia kontroli nad swoim życiem, zmniejszenie lęku przed poruszaniem się, poprawa nastroju i samooceny, jak również możliwość powrotu do aktywności towarzyskich, spacerów czy np. pracy w ogródku. Istotny jest w tym wszystkim czas rozpoczęcia rehabilitacji – im szybciej po operacji bądź urazie tym lepiej. Skraca się czas pobytu w szpitalu, zmniejsza się też ryzyko powikłań, a po kilku miesiącach pacjent osiąga wysoki poziom samodzielności.
Jakie są najczęstsze mity dotyczące rehabilitacji biodra?
Wielu seniorów uważa, że jest za starych na ćwiczenia. Tymczasem nawet osoby w bardzo podeszłym wieku korzystają z rehabilitacji seniorów właściwie dostosowanej do ich możliwości, nie rezygnując z ruchu, a w efekcie także z pewnego stopnia samodzielności. Nie jest też prawdą, że po operacji wszczepienia endoprotezy lepiej się nie ruszać, ponieważ brak ruchu prowadzi do zaniku mięśni, zakrzepicy i trwałej niesprawności. Zatem bezpieczna i wykonywana pod kontrolą aktywność to konieczność. Z kolei błędne jest podejmowanie trudnych aktywności zbyt wcześnie. Nie należy od razu wracać do chodzenia po schodach, jazdy na rowerze czy treningu na siłowni. I trzeba też pamiętać, że ćwiczenia z fizjoterapeutą to jedno, jednak trwałość efektów zapewni codzienna, nawet kilkunastominutowa praca w domu.
Czy warto korzystać z usług prywatnych klinik rehabilitacyjnych dla seniora?
Dobrze wyposażona, prywatna klinika rehabilitacji ortopedycznej umożliwia pacjentowi szybkie rozpoczęcie terapii, dzięki dostępowi do specjalistów bez kolejek. Oferuje także indywidualne programy rehabilitacyjne oraz nowoczesne metody bóle biodra rehabilitacji, jak kinezyterapia, terapia manualna, elektroterapia, ćwiczenia na podwieszeniu czy trening funkcjonalny, w bezpiecznym środowisku i z monitoringiem postępów wykonywanym na bieżąco. Co równie ważne, klinika Comfort Life zapewnia też wsparcie psychologiczne i edukacyjne dla pacjenta i jego bliskich.
Rehabilitacja biodra u osób starszych stanowi z pewnością inwestycję w niezależność. Nie jest to tylko leczenie konkretnego problemu, ale też droga do odzyskania kontroli nad własnym życiem. Dzięki regularnej terapii w bezpiecznym środowisku, nawet seniorzy po ciężkich urazach są w stanie wrócić do samodzielności i aktywności.