Robotyka i egzoszkielety w terapii neurologicznej
Postęp technologiczny ostatnich lat totalnie odmienił oblicze rehabilitacji neurologicznej, ponieważ tam, gdzie dawniej dominowała wyłącznie praca manualna terapeuty, obecnie coraz częściej stosowane są roboty rehabilitacyjne i egzoszkielety. Są to nowoczesne urządzenia wspomagające, uzupełniające, a także optymalizujące proces terapii pacjentów po udarach mózgu, urazach mózgu czy rdzenia kręgowego. Robotyka w rehabilitacji nie jest już wizją przyszłości, ale możliwością, która codziennie pomaga odzyskiwać sprawność i niezależność tysiącom pacjentów na całym świecie.
Dlaczego technologia jest tak potrzebna w rehabilitacji neurologicznej?
Uszkodzenia układu nerwowego spowodowane takimi zdarzeniami, jak udar mózgu czy urazy czaszkowo-mózgowe, jak również chorobami typu stwardnienie rozsiane czy porażenie mózgowe, powodują utratę kontroli nad ruchem, a także zaburzenia równowagi, koordynacji i siły mięśniowej. Dla przywrócenia bądź poprawy funkcji motorycznych u pacjenta konieczne jest więc powtarzanie tysięcy precyzyjnych ruchów, które pobudzają neuroplastyczność mózgu, czyli jego zdolność do tworzenia nowych połączeń nerwowych. I tu właśnie zastosowanie innowacyjnych rozwiązań technologicznych jak roboty czy egzoszkielety powoduje, że pacjent ma zapewnioną precyzyjną rehabilitację, powtarzalną i z możliwością dokładnego dopasowania intensywności ćwiczeń. Do tego możliwe jest monitorowanie i analizowanie postępów pacjenta w czasie rzeczywistym, przy jednoczesnym odciążeniu terapeuty, który może prowadzić z pacjentami dłuższe sesje bez tak dużego zmęczenia.
Jak wykorzystuje się robotykę w terapii neurologicznej?
Roboty do rehabilitacji są urządzeniami, które wykorzystują silniki, czujniki i algorytmy sterujące, wspomagające czy wręcz wymuszające ruchy kończyn pacjenta. W zależności od stanu i poziomu zaawansowania pacjenta robot może prowadzić ruch całkowicie bierny, jak również wspierać chorego przy ruchach częściowo aktywnych, reagować na inicjatywę pacjenta, wspomagając jego wysiłek, a także stwarzać kontrolowany opór, aby wzmacniać mięśnie. Dzięki takim rozwiązaniom, rehabilitacja może być idealnie dopasowana do aktualnych możliwości chorego, począwszy od wczesnego etapu terapii aż po intensywny trening funkcjonalny.
Jaką rolę w rehabilitacji odgrywają egzoszkielety?
Egzoszkielety to specjalistyczne konstrukcje zewnętrzne, zrobotyzowane, wspierające czy wręcz zastępujące pracę mięśni. Są zakładane na ciało pacjenta, najczęściej na kończyny dolne, pozwalając osobom z porażeniami lub niedowładami stać, chodzić, ćwiczyć równowagę i koordynację ruchową. Wyposażone są w zaawansowane czujniki ruchu i mogą reagować na nawet najmniejsze próby aktywności pacjenta, jak napięcie mięśni czy zmiana środka ciężkości, wspomagając go przy tym w wykonywaniu ruchu. To zatem nie tylko trening fizyczny, ale także stymulacja mózgu i układu nerwowego, który uczy się na nowo schematów ruchowych. Kiedy najbardziej przydają się takie egzoszkielety rehabilitacyjne? Otóż zaleca się je do stosowania w neurorehabilitacji osób po udarach mózgu oraz urazach rdzenia kręgowego, ale również w stwardnieniu rozsianym, mózgowym porażeniu dziecięcym czy w razie długotrwałego unieruchomienia po wypadkach.
Chcesz dowiedzieć się więcej?
Skontaktuj się z nami
Dlaczego wykorzystanie robotów i egzoszkieletów w rehabilitacji jest tak ważne?
Innowacyjne urządzenia robotyczne dają szereg korzyści zarówno pacjentom, jak i terapeutom. Pacjent korzysta ze względu na większą intensywność i powtarzalność ruchów oraz precyzyjne odwzorowywanie naturalnych wzorców ruchu, a jego mózg jest aktywnie zaangażowany w działanie dzięki terapii interaktywnej. Roboty i egzoszkielety zapewniają też odpowiednią stabilizację i bezpieczeństwo, szczególnie przy pionizacji pacjenta oraz przy nauce chodu. A dzięki systemom pomiarowym, efekty są widoczne w czasie rzeczywistym, dając motywację i poczucie postępu. Z kolei, jeśli chodzi o korzyści dla terapeuty, to jest to możliwość dokładnego monitorowania parametrów treningu, zmniejszenie obciążenia fizycznego w pracy z pacjentem, dostęp do danych, które ułatwiają planowanie terapii i ocenę skuteczności, a co za tym wszystkim idzie – zwiększenie efektywności sesji rehabilitacyjnych.
Jakie rodzaje urządzeń robotycznych stosuje się w terapii neurologicznej?
Roboty rehabilitacyjne dzieli się według kryterium obszaru zastosowania. Wobec tego wyróżnić można stacjonarne roboty rehabilitacyjne kończyn dolnych, jak np. lokomat czyli zrobotyzowany system do nauki chodu na bieżni, z regulowanym podparciem i asystą ruchową czy egzoszkielety mobilne umożliwiające samodzielne poruszanie się w przestrzeni. Roboty do kończyn górnych to urządzenia do ćwiczeń ramion, łokci i dłoni, które pomagają w przywracaniu funkcji chwytu, manipulacji przedmiotami czy też precyzyjnych ruchów dłoni. Natomiast roboty do rehabilitacji funkcjonalnej i treningu równowagi to platformy dynamiczne z biofeedbackiem, jak również roboty do ćwiczeń siedzących lub z kontrolą tułowia.
Co mówią o nas nasi Pacjenci?
Na czym polega fenomen robotyzacji neurorehabilitacji?
Jednym z najbardziej fascynujących kierunków rozwoju robotyki rehabilitacyjnej jest łączenie nowoczesnych urządzeń z rzeczywistością wirtualną. Pacjent, wykonując ruchy z pomocą robota, widzi efekty swojej pracy w środowisku wirtualnym, np. chodząc po lesie, podnosząc przedmioty czy wykonując zadania zręcznościowe. Tak zaprojektowany trening angażuje zmysły, emocje i zwiększa koncentrację, a to z kolei pobudza mózg znacznie skuteczniej niż monotonne ćwiczenia tradycyjne. Dodatkowo, uzyskiwanie w czasie rzeczywistym informacji zwrotnej, pozwala pacjentowi świadomie kontrolować ruch i obserwować swoje postępy.
Najważniejszym celem terapii neurologicznej jest maksymalne wykorzystanie neuroplastyczności mózgu, czyli jego zdolności do reorganizacji i tworzenia nowych połączeń neuronalnych po uszkodzeniu. I tu doskonałym wsparciem jest robotyka, ponieważ dostarcza powtarzalnych i kontrolowanych bodźców ruchowych, zwiększa aktywność kory ruchowej, umożliwia intensywny trening motoryczny, a także umożliwia stopniowe przechodzenie od ruchów biernych do aktywnych. A właśnie taka powtarzalność i precyzja powodują, że mózg niejako od nowa się uczy, jak poruszać ciałem.
Rozwój technologii, także tych stosowanych w medycynie, wciąż przyspiesza, a przyszłość w przypadku terapii neurologicznej stanowią z pewnością inteligentne egzoszkielety np. sterowane sygnałami z mózgu, urządzenia adaptacyjne uczące się reakcji pacjenta w czasie rzeczywistym, jak również połączenie robotyki z terapią sensoryczną, wirtualną rzeczywistością i sztuczną inteligencją. A dodatkowo, coraz większa miniaturyzacja sprzętu, umożliwiać będzie stosowanie urządzeń także w warunkach domowych. Jest to zatem kierunek rozwoju, łączący medycynę, inżynierię i informatykę, a otwierający nowe możliwości dla osób, które jeszcze niedawno nie miały szans na samodzielność.
Robotyka i egzoszkielety zdecydowanie rewolucjonizują terapię neurologiczną, wprowadzając do niej precyzję, powtarzalność i nowy wymiar skuteczności, a pacjenci dzięki nim szybciej wracają do sprawności. Rehabilitacja staje się też bardziej angażująca i bezpieczna.
Zachęcamy także do zapoznania się z historiami naszych Pacjentów Historie pacjentów – Comfort Life
