Etapy powrotu do sprawności po wymianie stawu: co warto wiedzieć?
Wymiana stawu dotyczy najczęściej stawu biodrowego i kolanowego, stanowiąc jedną z najczęściej wykonywanych operacji ortopedycznych. Zabieg w ogromnym stopniu poprawia komfort życia pacjentów cierpiących na zaawansowaną chorobę zwyrodnieniową, jednak trzeba liczyć się z tym, że prawdziwe wyzwanie zaczyna się dopiero po opuszczeniu sali operacyjnej, a droga do pełnej sprawności jest procesem wieloetapowym, który wymaga zaangażowania, cierpliwości oraz ścisłej współpracy z zespołem medycznym. Jak zatem wyglądają poszczególne etapy rekonwalescencji i odzyskiwania sprawności po wymianie stawu? Podpowiadamy.
Co dzieje się bezpośrednio po operacji?
Początkowy etap rekonwalescencji po wymianie stawu ma miejsce jeszcze w szpitalu i obejmuje pierwszych kilka dni po operacji. W tym okresie nadrzędnym celem jest zapobieganie powikłaniom i rozpoczęcie mobilizacji, w czasie której, pod opieką fizjoterapeuty, wykonuje się pierwsze ćwiczenia i próbuje wstawać z łóżka. W tym czasie chodzi o redukcję bólu i obrzęku, jak również profilaktykę zakrzepicy jako powikłania pooperacyjnego i wynikającego z unieruchomienia. Pacjent uczy się również podstawowych czynności, jak wstawanie czy chodzenie z pomocą kul.
Na czym polega okres wczesnej rehabilitacji?
Wymiana stawu biodrowego rekonwalescencja rozpoczyna się w okresie rehabilitacji wczesnej, która trwa do sześciu tygodni, rozpoczyna się po wypisaniu ze szpitala i ma ogromne znaczenie dla dalszego powrotu pacjenta do sprawności. Może być prowadzona ambulatoryjnie, domowo lub w specjalistycznym ośrodku rehabilitacyjnym, takim jak Comfort Life. Najważniejsze działania na tym etapie rekonwalescencji obejmują dalszą mobilizację poprzez ćwiczenia zakresu ruchu w stawie, wzmacnianie mięśni operowanej kończyny, a także trening chodu z asekuracją w postaci kul lub balkonika oraz naukę bezpiecznego korzystania z toalety, wchodzenia po schodach czy ubierania się, dla zapewnienia pacjentowi jak największej samodzielności w podstawowych czynnościach życiowych, przy szczególnym zachowaniu ostrożności.
Chcesz dowiedzieć się więcej?
Skontaktuj się z nami
Jaki jest cel rehabilitacji funkcjonalnej?
Po etapie rehabilitacji wczesnej po wymianie stawu biodrowego lub wymianie stawu kolanowego rozpoczyna się okres rehabilitacji funkcjonalnej, który trwa do około 12 tygodnia po operacji. Zadania na ten czas to odbudowa siły mięśniowej, poprawa równowagi i koordynacji oraz stopniowe zwiększenie wytrzymałości. Najczęściej wykonywane są takie ćwiczenia po wymianie stawu kolanowego lub biodrowego, jak chodzenie bez pomocy lub z jedną kulą, ćwiczenia na rowerze stacjonarnym, trening stabilizacji oraz czucia głębokiego, a także ćwiczenia siłowe i rozciągające. Pacjent zaczyna wracać do lekkich obowiązków domowych, krótkich spacerów, a niekiedy nawet do pracy, jeśli wykonuje zawód niewymagających dużej aktywności fizycznej.
Jak przebiega etap pełnego powrotu do aktywności po endoprotezie?
Powrót do pełnej aktywności trwa zazwyczaj około sześciu miesięcy od operacji, jednak trzeba mieć na uwadze indywidualne uwarunkowania, jak wiek pacjenta, jego możliwości, ogólny stan zdrowia. Generalnie, większość pacjentów w okresie pół roku wraca do niemal pełnej sprawności, nadal jednak powinna być kontynuowana indywidualnie dobrana fizjoterapia po wymianie stawu, a pacjent powinien również unikać przeciążeń. Wśród najważniejszych zaleceń na tym etapie rekonwalescencji należy wymienić unikanie upadków i wykonywania gwałtownych ruchów, powrót do umiarkowanej aktywności fizycznej, jak pływanie czy np. nordic walking, a także stawianie się na regularne kontrole ortopedyczne. Fizjoterapeuci wówczas także edukują odnośnie ergonomii i profilaktyki przeciążeń stawu.
Czemu służy okres późnej rekonwalescencji po endoprotezie?
Wielu pacjentów już po kilku miesiącach czuje się bardzo dobrze i prowadzi w miarę normalne życie, jednak trzeba mieć na uwadze, że pełna adaptacja protezy po operacji wymiany stawu oraz odbudowa siły mięśniowej może potrwać nawet do roku. Jest to szczególnie ważny czas dla osób aktywnych zawodowo lub fizycznie. Należy w tym czasie wykonywać regularne ćwiczenia utrzymujące siłę i zakres ruchu, kontrolować masę ciała, aby nie dopuścić do nadwagi, która obciąża protezę, jak również odbywać konsultacje z fizjoterapeutą w razie pojawienia się dolegliwości bólowych lub ograniczeń ruchu.
Powrót do sprawności po wymianie stawu to zatem proces złożony, ale w większości przypadków przewidywalny, pod warunkiem przestrzegania zaleceń lekarzy i fizjoterapeutów. Niezmiernie ważna dla osiągnięcia sukcesu jest tu cierpliwość, systematyczność, a także aktywne podejście pacjenta. Dzięki odpowiedniej rehabilitacji, nowoczesnym technikom operacyjnym i wsparciu specjalistów, zdecydowana większość pacjentów wraca do aktywnego życia bez bólu i ograniczeń.
Co mówią o nas nasi Pacjenci?
Zachęcamy także do zapoznania się z historiami naszych Pacjentów Historie pacjentów – Comfort Life
