Endoproteza kolana – wskazania
Ból kolana spowodowany zmianami zwyrodnieniowymi to skuteczny czynnik ograniczający codzienne funkcjonowanie. Utrudnia poranne wstawanie, schodzenie po schodach czy wykonywanie nawet tak prostych aktywności, jak spacer czy prowadzenie samochodu. Jeśli doszło do poważnego urazu kolana bądź występują zaawansowane zmiany zwyrodnieniowe, najczęściej leczenie zachowawcze nie przynosi już od pewnego momentu efektów, ortopeda najczęściej zaleci przeprowadzenie operacji wszczepienia endoprotezy stawu kolanowego. Warto się jednak zastanowić, czy taki zabieg jest zawsze konieczny i kiedy endoproteza kolana jest warta rozważenia, a kiedy lepiej się wstrzymać.
Czym jest endoproteza kolana?
Endoprotezoplastyka stawu kolanowego jest zabiegiem chirurgicznym, który polega na zastąpieniu zniszczonych struktur stawowych, takich jak powierzchnie stawowe kości udowej i piszczelowej, implantem. Jest to sztuczny staw, który może być wykonany z różnych materiałów, takich jak metal, ceramika czy tworzywo sztuczne. Celem przeprowadzenia takiej operacji jest całkowite wyeliminowanie lub zmniejszenie bólu w kolanie, przywrócenie choremu sprawności ruchowej, a przez te czynniki – poprawa jakości życia.
Jakie są wskazania do endoprotezoplastyki kolana?
Zalecenie do zabiegu leży po stronie prowadzącego terapię danego pacjenta lekarza ortopedy, ponieważ każdy przypadek jest inny i wymaga indywidualnego podejścia. Można jednak wymienić typowe wskazania, które zazwyczaj powodują, że rozważana jest operacja.
Do najczęściej wymienianych wskazań do endoprotezoplastyki kolana należy zaawansowana choroba zwyrodnieniowa stawu nazywana gonartrozą, objawiająca się poprzez degenerację chrząstki stawowej powodującą ocieranie się kości o siebie, co powoduje silny ból, często wespół ze stanem zapalnym, ograniczając ruchomość stawu kolanowego i utrudniając codzienne funkcjonowanie.
Kolejnym wskazaniem jest tu reumatoidalne zapalenie stawów, czyli RZS, które stanowi przewlekły proces zapalny, prowadzący do uszkodzenia struktur stawu wywołującego trwały ból.
Kolejną grupę powodów operacji wszczepienia implantu stawu kolanowego stanowią takie schorzenia, jak martwica jałowa kości, w ramach której dochodzi do niedokrwienia i obumarcia tkanki kostnej w obrębie stawu, zniekształcenia osi kolana w formie koślawości lub szpotawości w stopniu wpływającym na chód, obciążającym inne stawy i powodującym ból, a także poważne urazy lub powikłania po złamaniach stawu kolanowego takie, jak zwichnięcia, złamania z przemieszczeniem, uszkodzenia więzadeł i chrząstki – szczególnie jeśli prowadzą do trwałej niestabilności lub deformacji.
Do objawów, które mogą wskazywać na konieczność wykonania takiej operacji należą silny ból utrzymujący się mimo leczenia farmakologicznego i fizjoterapii, ograniczony zakres ruchu w kolanie, wynikające z nich problemy z codziennymi czynnościami, jak chodzenie, siadanie czy wchodzenie po schodach. Nie uniknie się też zazwyczaj ingerencji chirurgicznej, gdy ból występuje także w spoczynku oraz w nocy, staw kolanowy jest całkowicie sztywny lub wykazuje niestabilność, a zniekształcenie kolana postępuje.
Chcesz dowiedzieć się więcej?
Skontaktuj się z nami
Kiedy nie zaleca się operacji wszczepienia endoprotezy kolana?
W przypadku każdego pacjenta, decyzja o celowości przeprowadzenia zabiegu endoprotezy kolana jest podejmowana przez specjalistę z zakresu ortopedii, który nie każdą dolegliwość bólową kolana od razu uzna za wymagającą leczenia inwazyjnego. W przypadku niektórych pacjentów lepszym rozwiązaniem jest dalsze leczenie zachowawcze oraz odłożenie operacji endoprotezy stawu kolanowego w czasie. Przykładem takiej sytuacji może być początkowe stadium choroby zwyrodnieniowej, gdy chrząstka jest tylko częściowo uszkodzona. Wówczas w wielu przypadkach pomagają ćwiczenia wzmacniające mięśnie, fizjoterapia, jak również zastrzyki dostawowe preparatami z zawartością kwasu hialuronowego czy PRP. W przypadku pacjentów z nadwagą lub otyłością, pomocne będzie również zmniejszenie masy ciała.
Wstawienia implantu kolana unika się także zazwyczaj u młodszych pacjentów, poniżej pięćdziesiątego roku życia, ponieważ endoprotezy kolana mają ograniczoną żywotność. Jest to średnio 15 do 20 lat, co oznacza, że po tym czasie niezbędna będzie rewizja, czyli wymiana protezy kolana, co jest zabiegiem trudniejszym i bardziej ryzykownym.
Ryzyko powikłań po zabiegu może oddalić go w czasie także u pacjentów z niewyrównanymi chorobami współistniejącymi, takimi jak niewydolność serca, cukrzyca czy ciężkie infekcje.
W takich przypadkach stosuje się alternatywne sposoby leczenia, jak farmakoterapia za pomocą leków przeciwzapalnych i chondroprotektorów, fizjoterapia oraz terapia manualna, stosowanie ortoz i ortez odciążających, a także zastrzyki dostawowe i osteotomia stanowiąca zabieg chirurgicznego ustawienia osi kończyny, wykonywana najczęściej u młodszych pacjentów.
Zabieg wszczepienia endoprotezy stawu kolanowego jest decyzją, która powinna być poprzedzona dokładną diagnostyką i oceną stanu klinicznego pacjenta. Choć operacja wielu chorym przynosi ulgę, to jednak nie zawsze jest pierwszym czy jedynym wyborem, a nieraz lepszym rozwiązaniem jest dalsza rehabilitacja, redukcja wagi oraz wdrożenie terapii wspomagających.
Chcesz dowiedzieć się więcej?
Skontaktuj się z nami
